Kütübi Sitte Muhtasarı – 6 Cilt
- Buhari
- Müslim
- Ebu Davud
- Tirmizi
- Nesai
- İmam Malik
Ben, (bu eserimde) önce her hadisi rivayet eden sahâbinin ismine yer verdim. Hadisin sonunda ise o hadisi kitabına almış olan kütüb-i sitte imamlarını belirttim. Bu açıklayıcı bilgiyi, hataya ve herhangi bir şüpheye düşmekten kaçınmak için hadis metinlerinin arasına koydum. Bu, insan mizacına hoş gelecek bir davranıştır. Bir hadise yer vermede kütüb-i sitte imamları ittifak etmişse “Bu hadisi, kütüb-i sitte müellifleri rivayet etmiştir” diye belirttim.
Manası birbirine yakın, fakat lafızları farklı rivayetlerden sadece birini aldım. Manaları ve lafızları farklı olanlardan herbirinin korunması gerekir. Mükerrer olan rivayetlerin en kapsamlı olanını aldım. Eğer hadise yer vermede veya râvisinin isminde ihtilâf meydana gelmiş ise bu durumda Kâdı’l-Kudât’ın “et-Tecrîd”ine itimat ettim. Ayrıca onun asl’ı olan “Câmi’u’l-Usûl”den garip kelimeler ile mananın açıklanması, hatayı ve herhangi bir şüpheyi düzeltme hususunda çok şey ilave ettim, böylelikle eserin faydası ve avantajı artmış olsun, okuyanı bir başka kitaba müracaat etmekten müstağni kılsın!
“Câmi’u’l-Usûl min Hadîsi’r-Resûl” (adlı kitabın sonuna) gelmeye imkan sağlayan ve hadislerin rivayet ediliş şeklini (daha) güzel, ibareleri (daha) hoş, ihtisarın şerhini çoğaltmak ve (bazı meseleleri) uzun tutmanın yanı sıra eserin hacmini üçte bir kadar orana indirgemeyi kolaylaştıran Allah’a hamdolsun.
Bundan dolayı Allah’a hamdediyorum, O’ndan bağışlanma diliyorum, yardımı O’ndan talep ediyorum, O’ndan yardım diliyorum, O’na tevbe ediyorum ve (kusurlarımın) kabulünü O’ndan istiyorum.
Hamd, kerem sahibi olan sevgilin Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellemj’in hadisine hizmet etmek hususunda ihsan sağladığı ve imkan verdiğinden ötürü Yüce Allah’a mahsustur.
Şükür ise beni Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem)’in ümmetinden kıldığı, davetine buyur diyenlerden ve söyledikleriyle yetinenlerden eylediğin için yine Allah’a aittir.
Şehâdet ederim ki, Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. Bir’dir, ortağı yoktur. Ben bu şehâdetimi, (kabirdeki) sorguya ve her çeşit korkulu berzah ahvâline karşı bir cevap olması için hazırladım. Yine şehâdet ederim ki, Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem), O’nun kuludur ki, nebi ve kerîm sahibidir. Resulüdür ki, (O ümmetine karşı) şefkatli ve merhametlidir. Habibidir ki, (Allah katında) şefaatçidir ve (şefaaü) makbuldür, İnsanlara indirileni onlara açıklayıcı ve onlan, kendileri için taşıdığı engin şefkatiyle en büyük emelleri olan hayra (yani cennete) ulaştırmaya rehberdir.
Allah’ın salat ve selamı O’nun, ev halkının, sahabilerinin, kendisine hicretle delâlet edenlerin üzerine olsun.-Mervi hadisleri nakledildikçe veya menkul hadisleri rivayet edildikçe- sürekli kalıcı ile parlak nurlan itibariyle salat, (âlemler durdukça) kesilmesin ve yok olmaya mâruz kalmasın.
Bu Kitabın Aslı: “Câmiul-Usûl”
Bu girizgahtan sonra, ben, imamların, hadis kitapları ile ilgili eski ve yeni olarak derlediklerinin birçoğunu elde etttim. Fakat bu hadis kitapları içerisinde” Câmi’u’l-Usûl min Hadisi’r-Resûl” kadar zengin muhtevalı ve hoş tertiplisini görmedim. Bu kitabı, büyük allâme Mecdü’d-Dîn Ebu’s-Seâdât İbnu’l-Esîr (v. 606/1209) te’lif etmiştir. Bu kitapta, altı meşhur temel kitabın hadislerini bir araya getirmiştir: Buhârî ve Müslim’in iki Sahîh’i, İmam Mâlik’in el-Muuatta’, Ebû Dâvud es-Sicistânî’nin es-Sünen’i, Ebû İsa et-Tirmizî’nin el-Câmi’i, Ebû Abdurrahman en-Nesâî’nin es-Sünen’i.
Allah bu eserleri te’lif edenlere rahmetini bol kılsın. Eser, taliplileri/okuyucuları için muayyen pek çok bilgileri ve faydalı meseleleri içine almaktadır. Allah, müellifinin emeğini meşkûr, âkibetini ve âhiretini iyi eylesin. Çünkü bu eser, latif üslubuyla ve ifadesinin güzelliği sebebiyle her türlü faydaları içermektedir.
“Câmi’u’l-Usûl”ün Bir İhtisarı: Tecrîdu’l-Usûl
Bu değerli eseri, Hama kadısı Kâdî’l-Kudât Şerefü’d-Dîn Hibetullah ibnu’l-Bârizî (rahmetullâhi aleyh) hacmini dörtte bire indirmek suretiyle “Tecrîdu’l-Usûl min Hadisi’r-Resûl” adıyla ihtisar etti.
Talipliler, kitabın ihtisârındaki güzellik ve rivayetler ile eserlerin seçimine olan itimadları sebebiyle bu eseri elden ele dolaştırdılar.
Kâdî’l-Kudât Şerefü’d-Dîn Hibetullah ibnu’l-Bârizî (rahmetullâhi aleyh) kitabının girişinde özetle şunu söyler: “Ebu’l-Hasan Rezîn b. Muâviye el-Abderî, söz konusu altı temel kaynağı bir araya getirdi. Onun kitabı bu alanda en geniş ve yararlılık bakımından en kapsamlı ve biraraya getirme açısından en faydalı bir eser oldu. Şöyle ki, bu eser, alimlerin hadisleriyle istidlal ettiği ve rivayetlerini (her meselede) dayanak kıldığı hadisin temel kaynağı olan kütüb-i sitte ‘yi (yani altı temel kaynağı) ihtiva etmektedir.
Sonra eş-Şeyh el-İmâm el-Alim Mecdü’d-Dîn Ebu’s-Seâdât el-Mübârek b. Muhammed b. Muhammed b. Abdi’l-Kerîm el-Cezerî, el-Mevsılî -ki İbnu’l-Esîr diye bilinir- (rahmetullâhi aleyh), Rezîn’in, bu altı temel kaynağı ihtiva eden eseri üzerinde çalışma yaptı ve yeni bir tertibe kavuşturmaya karar verdi. Allah’a yemin ederim ki, tertibini ve tenzihini mükemmel yaptı, detaylandırma ve bablara/bahislere ayırma işlerinde çok güzel başarı gösterdi. Böylelikle eserin te’lifini (müstakil olarak) ortaya koydu ve ona “Câmi’u’l-Usûl min Hadisi’r-Resûl” adını verdi. İşte bu eser, seçmelerin seçmesi ve mümtaz bir kitaptır.
Bu kitaptan yararlanmak ve rivayette bulunmak için büyük bir çaba gösterdim. Mütalaa etmek suretiyle de olsa, onunla meşgul olmaya karar verdim. Allah’a hamd olsun, Allah bu kitaptan rivayette bulunmayı müyesser kılıp da kitap üzerinde kafa yorunca onu dalgalan yaman bir deniz ve geçitleri çetin bir kara olarak buldum. Ehemmiyeti büyük olan bu kitaptan yüz çevirmeye çağıran davetçi gibi, bunu, zamanımız insanının bir himmetsizliği olarak gördüm.
Kitap Kütübi Sitte Muhtasarı
Derleme İbnu’d Deyba
Tercüme Hanifi Akın
Yayınevi Karınca Polen Yayınları
Kağıt – Cilt Sarı Şamua, Özel Kutulu, 6 Cilt , takım
Sayfa – Ebat 3.913 sayfa, 17×24.50 cm
Yayın Yılı 2017 baskı
5.987 Hadisi Şerif Türkçe Açıklaması ve Arapça Metinleri
Yorumlar
Henüz yorum yok.